Chiết khấu thương mại là một hình thức chiết khấu rất hay được sử dụng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Hãy cùng bài viết tìm hiểu sâu hơn về chiết khấu thương mại và cách hạch toán chi tiết nhé.

1. Chiết khấu thương mại là gì?

Khi khách hàng mua hàng với một khối lượng hàng lớn, doanh nghiệp sẽ giảm giá cho khách hàng so với giá bán niêm yết. Khoản giảm giá này được gọi là chiết khấu thương mại.

Mục đích rõ nhất của chiết khấu thương mại là khuyến khích khách hàng mua hàng với khối lượng nhiều hơn, lớn hơn so với khối lượng nhất định.

Ví dụ như khách hàng mua một hộp sữa thì giá bán là 100.000 đồng/hộp nhưng chính sách của doanh nghiệp là nếu khách hàng mua 10 hộp sữa thì giá bán chỉ còn 90.000 đồng/hộp.

Chiết khấu thương mại có nhiều hình thức khác nhau như:

• Giảm giá theo từng lần mua nghĩa là khách hàng mua lần nào sẽ được giảm giá lần đó với số lượng mua lớn.
• Giảm giá theo số lượng cộng dồn nghĩa là doanh nghiệp cho phép khách hàng được hưởng chiết khấu sau nhiều lần mua hàng mới đạt đủ số lượng được hưởng chiết khấu.

Ví dụ như doanh nghiệp yêu cầu khách hàng mua 100 thùng hàng trong 1 tháng mới được hưởng chiết khấu thương mại. Trong 1 tháng đó, khách hàng có thể mua nhiều lần hàng, miễn sao trong 1 tháng đủ 100 thùng hàng thì khách hàng được mua với giá chiết khấu.

Các hình thức chiết khấu thương mại khác nhau sẽ có những quy định riêng và thực hiện xuất hóa đơn, kê khai thuế khác nhau. Tuy vậy, việc hạch toán và nhiều quy định đối với các hình thức chiết khấu này giống nhau.

2. Tài khoản kế toán chiết khấu thương mại

Các khoản chiết khấu thương mại được hạch toán vào tài khoản 521.

Điểm đặc biệt đối với tài khoản này là tài khoản này chỉ áp dụng cho thông tư 200.

Tài khoản này dùng để phản ánh khoản chiết khấu thương mại do khách hàng mua hàng với khối lượng lớn nhưng chưa được phản ánh trên hóa đơn giá trị gia thăng khi bán sản phẩm hàng hóa dịch vụ trong kỳ.

Trường hợp trên hóa đơn giá trị gia tăng đã thể hiện khoản chiết khấu thương mại cho người mua, nghĩa là giá trên hóa đơn giá trị gia tăng là giá đã giảm trừ chiết khấu thương mại thì doanh nghiệp không sử dụng tài khoản chiết khấu thương mại nữa. Vì lúc này doanh thu đã thể hiện đúng doanh thu thuần sau khi trừ chiết khấu thương mại.

Nếu trên hóa đơn, giá bán là giá chưa thể hiện khoản chiết khấu thương mại này mà kế toán phải theo dõi riêng và phản ảnh vào tài khoản chiết khấu thương mại.

Khoản chiết khấu thương mại phải được theo dõi riêng trên tài khoản này thường phát sinh trong trường hợp cụ thể dưới đây:

• Người mua sau nhiều lần mua hàng mới đạt đủ số lượng hàng mua được hưởng chiết khấu và khoản chiết khấu thương mại chỉ được xác định sau lần mua cuối cùng;
• Bên bán cuối kỳ mới xác định được số lượng hàng mà khách hàng như các đại lý, nhà phân phối đã tiêu thụ. Từ đó bên bán mới có cơ sở để xác định được số chiết khấu thương mại phải trả dựa trên doanh số bán hoặc số lượng sản phẩm đã tiêu thụ trong kỳ.

3. Nguyên tắc hạch toán kế toán chiết khấu thương mại:

Chỉ hạch toán vào tài khoản chiết khấu khoản chiết khấu thương mại nếu người mua thực hiện theo đúng chính sách chiết khấu thương mại của doanh nghiệp đã quy định. 

Vậy qua các trường hợp kể trên có thể phân loại ra các trường hợp chiết khấu thương mại cụ thể như sau:

• Nếu khách hàng mua lần nào được giảm giá lần đó thì giá trên hóa đơn là giá đã có chiết khấu thương mại.
• Nếu khách hàng mua nhiều lần mới đạt được chiết khấu thương mại thì số tiền chiết khấu được hưởng sẽ thể hiện ở lần mua cuối cùng. Tuy nhiên nếu số tiền chiết khấu ở lần cuối cùng còn thấp hơn cả số tiền trên hóa đơn lần cuối thì phải lập riêng một tờ hóa đơn cho phần chiết khấu đó.
• Nếu khách hàng chỉ được hưởng chiết khấu khi kết thúc chương trình khuyến mãi thì phải lập hóa đơn điều chỉnh cho tất cả các hóa đơn điều chỉnh.

>> Chỉ 2.000.000đ – Sở hữu ngay công cụ hỗ trợ kế toán ưu việt

4. Cách hạch toán tài khoản chiết khấu thương mại theo thông tư 200

4.1. Đối với bên bán:

Cuối kỳ, tính số tiền chiết khấu thương mại mà khách hàng được hưởng và kết chuyển sang tài khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ:

Nợ TK 511 – Thể hiện số tiền chiết khấu thương mại bên mua và bên bán chấp thuận

Có TK 521 – Thể hiện số tiền chiết khấu thương mại bên mua và bên bán chấp thuận

4.2. Đối với bên mua:

Trường hợp khoản chiết khấu thương mại nhận được sau nhiều lần mua hàng, kế toán phải căn cứ vào số lượng hàng tồn kho để phân bổ số chiết khấu thương mại trong kỳ:

• Nếu hàng tồn kho còn tồn trong kho thì kế toán ghi giảm giá trị hàng tồn kho.

Nợ TK 111,331…

      Có TK 152,156…

• Nếu hàng tồn kho đã bán thì kế toán ghi giảm giá vốn hàng bán.

Nợ TK 111,331…

      Có TK 632

5. Cách hạch toán tài khoản chiết khấu thương mại theo thông tư 133

Theo thông tư 133, khi phát sinh chiết khấu thương mại kế toán hạch toán vào Bên Nợ của tài khoản 511 vì trong hệ thống tài khoản không có tài khoản 521.

Trên đây là nội dung về chiết khấu thương mại và các hạch toán cụ thể. Hi vọng bài viết sẽ hữu ích đối với bạn đọc.

Các bài viết liên quan:

Lũy kế giá trị thanh toán là gì? Cách tính như thế nào?

Cách hạch toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho

Chiết khấu thanh toán là gì? Hướng dẫn hạch toán chiết khấu thanh toán