Hiện nay, nền kinh tế thương mại tự do trở nên vô cùng đa dạng với các loại hàng hóa, dịch vụ khác nhau. Trong đó, có những hàng hóa dịch vụ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định pháp luật. Mục đích nhằm đảm bảo cho việc điều tiết việc sản xuất và thu nhập của các đối tượng sử dụng. Vậy hãy cùng bài viết tìm hiểu về thuế tiêu thụ đặc biệt.

1. Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì?

Thuế tiêu thụ đặc biệt là một loại thuế đánh vào một số loại hàng hóa dịch vụ đặc biệt nhất định, nhằm điều tiết, hạn chế sản xuất và tiêu dùng đồng thời tăng nguồn thu ngân sách nhà nước.

Đặc điểm đặc biệt của hàng hóa, dịch vụ dựa vào những đánh giá của nhà nước về đời sống xã hội, phong tục tập quán và mức thu nhập trung bình. Tóm lại, các loại hàng hóa, dịch vụ thuộc diện phải nộp thuế thường có các đặc điểm sau: 

• Việc sản xuất, tiêu dùng các loại hàng hoá, dịch vụ này không thật sự cần thiết nên chịu sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước.
• Lượng cầu của các loại hàng hoá, dịch vụ này thường biến động theo thu nhập nhưng ít biến động theo mức giá cả.
• Các loại hàng hoá này cần hạn chế tiêu dùng do có ảnh hưởng không tốt đối với nền kinh tế – xã hội nói chung hoặc có hại cho sức khỏe, ảnh hưởng xấu tới môi trường hay gây lãng phí cho xã hội.

2. Đặc điểm và ý nghĩa của thuế tiêu thụ đặc biệt:

• Đối tượng chịu thuế không bao quát mà chỉ hướng đến một số đối tượng nhất định

Khác với các loại thuế gián thu khác có đối tượng chịu thuế rộng rãi, bao quát, thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ đánh vào một số mặt hàng và dịch vụ nhất định, không được Nhà nước khuyến khích tiêu dùng. 

• Thuế suất ở mức cao hoặc rất cao so với các loại thuế gián thu khác.

Mức thuế suất đều được quy định ở mức cao hoặc rất cao. Mục đích nhằm hạn chế tiêu dùng các mặt hàng đặc biệt và điều tiết thu nhập của những đối tượng sử dụng hàng hóa hoặc dịch vụ đặc biệt đó. Đồng thời thuế tiêu thụ đặc biệt giúp tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.

• Thường được thu một lần duy nhất ở khâu sản xuất hoặc nhập khẩu.

Một mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt luân chuyển qua các khâu sẽ không bị đánh thuế nữa.

3. Đối tượng chịu thuế và không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Các đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt theo quy định của pháp luật bao gồm: 

• Các loại hàng hóa gây ảnh hưởng không tốt đến môi trường và sức khỏe của người tiêu dùng như thuốc lá, rượu bia. 
• Các loại hàng hóa xa xỉ như xe ô tô, tàu bay, du thuyền, điều hòa…
• Các loại hàng hóa mang tính chất đặc biệt như bài lá, hàng mã.
• Các dịch vụ mang tính chất xa xỉ, không được khuyến khích tiêu dùng như: dịch vụ vũ trường; mát-xa, ka-ra-ô-kê, ca-si-nô…

Tuy nhiên, không phải tất cả các hàng hóa, dịch vụ nêu trên sẽ phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo quy định thì một số loại hàng hóa, dịch vụ thuộc các đối tượng trên nhưng được loại trừ ra khỏi các mặt hàng phải chịu thuế như: Tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích quân sự…

>> Chỉ 2.000.000đ – Sở hữu ngay công cụ hỗ trợ kế toán ưu việt

4. Phương pháp hạch toán tài khoản 3332

4.1. Hạch toán thuế tiêu thụ đặc biệt của hàng hóa nhập khẩu

–        Khi nhập khẩu hàng hóa, vật tư, tài sản căn cứ vào hóa đơn nhập khẩu hàng hóa và bộ chứng từ hàng nhập khẩu kế toán ghi:

Nợ TK 152, 153, 156, 211, 621, 627: Giá trị thực tế hàng hóa, vật tư, tài sản

            Có TK 111, 112, 331: Trị giá tiền phải thanh toán cho người bán

            Có TK 3333: Thuế nhập khẩu

            Có TK 3332: Số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nọp

4.2. Hạch toán thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp khi bán hàng hóa tại cơ sở sản xuất, kinh doanh nhập khẩu và dịch vụ:

–        Khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, kế toán ghi:

Phản ánh giá vốn. Căn cứ vào phiếu xuất kho, biên bản bàn giao và các chứng từ kế toán khác, kế toán ghi:

Nợ TK 632

                        Có TK 154: Nếu xuất kho bán thành phẩm

                        Có TK 155: Nếu xuất kho thành phẩm.

                        Có TK 156: Nếu xuất kho bán hàng hóa nhập khẩu.

Phản ánh doanh thu. Căn cứ vào hóa đơn giá trị gia tăng, kế toán ghi:

Nợ TK 111, 112, 131: Tổng trị giá hàng hóa thanh toán

                        Có TK 511: Doanh thu chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng nhưng đã bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt

                        Có TK 33311: Thuế giá trị gia tăng đầu ra phải nộp

–        Cuối tháng, kế toán lập Tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt. Căn cứ vào số thuế phải nộp trên tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt, kế toán ghi:

Nợ TK 511: Số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp 

Có TK 3332: Số thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp 

–        Khi nộp thuế tiêu thụ đặc biệt vào ngân sách, căn cứ vào giấy nộp tiền, kế toán ghi:

Nợ TK 3332: Số tiền thuế tiêu thụ đặc biệt đã nộp

Có TK 111, 112: Số tiền thuế tiêu thụ đặc biệt đã nộp

4.3. Hạch toán thuế tiêu thụ đặc biệt tại cơ sở kinh doanh xuất khẩu

Phản ánh giá vốn. Căn cứ vào phiếu xuất kho, biên bản bàn giao và các chứng từ kế toán khác, kế toán ghi:

Nợ TK 632

Có TK 156:

Phản ánh doanh thu. Căn cứ vào hóa đơn, tờ khai thuế tiêu thụ đặc biệt, và các chứng từ liên quan khác, kế toán ghi:

Nợ TK 111,112,131

Có TK 511

Có TK 33311

Có TK 3332..

Các bài viết liên quan: 

Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì? Những đối tượng phải chịu loại thuế này

Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt chi tiết năm 2023

Mã số thuế công ty là gì? Đăng ký như thế nào?